ପ୍ରଦୂଷଣ କରାଉଛି ଜୀବନର ୮.୨ ବର୍ଷ ଆୟୁଷ
ଦିଲ୍ଲୀ ବାସିନ୍ଦାମାନେ ସହରରେ ଅତି ଉଚ୍ଚ ୨.୫ ପିଏମ୍ ସ୍ତର ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକାଳର ୮.୨ ବର୍ଷ ହରାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ଅନୁସାରେ, ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ସହର । ଏଠାରେ ପିଏମ୍ ସ୍ତର ୨.୫ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (WHO) ମାନକ ଅପେକ୍ଷା ୨୦ ଗୁଣ ଅଧିକ । ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତରକୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ମାନକ ପ୍ରତି କ୍ୟୁବିକ ମିଟର ପିଛା ୫ ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାମ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହ୍ରାସ କରି ଏହି କ୍ଷତିକୁ କମ୍ କରାଯାଇପାରିବ । ଏୟାର କ୍ୱାଲିଟି ଲାଇଫ୍ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ (ଏକ୍ୟୁଏଲ୍ଆଇ) କହିଛି ଯେ, ହାରାହାରି ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନକାଳର ୩.୫ ବର୍ଷ ହରାଉଛନ୍ତି ।
୨୦୨୩ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ହାରାହାରି ପିଏମ୍ ସ୍ତର ୨.୫ ପ୍ରତି ଘନ ମିଟରରେ ୧୧୧.୪ ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାମ ଥିଲା, ଯାହା WHO ମାନଦଣ୍ଡ ୫ ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅପେକ୍ଷା ୨୨ ଗୁଣ ଅଧିକ । ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯାନବାହାନ ଧୂଆଁ, ଶିଳ୍ପ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ ପଡ଼ୋଶୀ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ନଡ଼ା ଜାଳିବା ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ।
ରିପୋର୍ଟରେ ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ସାଟେଲାଇଟ୍-ପ୍ରାପ୍ତ ପିଏମ୍ ୨.୫ ଆକଳନକୁ ଉଦ୍ଧୃତ କରାଯାଇଛି । ଭାରତରେ କଣିକା ଘନତା ୨୦୨୨ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଥିଲା । ଏହି ସ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅପେକ୍ଷା ୮ ଗୁଣ ଅଧିକ ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ହ୍ରାସ କରିବାପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ପୂରଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟଙ୍କ ହାରାହାରି ଜୀବନକାଳ ୩.୫ ବର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରିବ ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି । ‘ହୁ’ ମାନକ ଅନୁଯାୟୀ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ହାରାହାରି ଜୀବନର ୧.୯ ବର୍ଷ ହରାଉଛନ୍ତି । ତେବେ ଏକ୍ୟୁଏଲ୍ଆଇର ୨୦୨୩ ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ୨୦୨୩ରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପିଏମ୍୨.୫ ସାନ୍ଦ୍ରତା ୨୦୨୨ ତୁଳନାରେ ୧.୫ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଥିଲା ଏବଂ ହୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀର ପ୍ରାୟ ୫ ଗୁଣ ଅଧିକ ଥିଲା ।
ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଦୂଷଣର କାରଣ ?
ଦିଲ୍ଲୀର ବିଷାକ୍ତ ବାୟୁର ଅନେକ କାରଣ ଅଛି, ସ୍ଥାନୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଉଭୟ ।
ଦିଲ୍ଲୀରେ ୧.୨ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଯାନବାହାନ ରହିଛି । ଡିଜେଲ ଏବଂ ପେଟ୍ରୋଲ ଯାନରୁ ନିର୍ଗତ ଧୂଆଁ PM2.5ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ଯାନବାହାନ ପ୍ରଦୂଷଣର ୩୦-୪୦% ଯୋଗଦାନ କରେ ।
ଦିଲ୍ଲୀର ଚାରିପାଖରେ ଥିବା କାରଖାନା ଏବଂ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ କୋଇଲାରେ ଚାଲିଥାଏ, ଯାହା ସଲଫର ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ଏବଂ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଅକ୍ସାଇଡ୍ ନିର୍ଗତ କରେ । ଏଗୁଡ଼ିକ PM2.5 ରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
ହରିୟାଣା ଏବଂ ପଞ୍ଜାବରେ ଅକ୍ଟୋବର-ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ନଡ଼ା ଜାଳିବା ଦ୍ୱାରା ଦିଲ୍ଲୀର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଖରାପ ହୋଇଥାଏ ।
ଦିଲ୍ଲୀରେ ରାସ୍ତା ଧୂଳି ଏବଂ ନିର୍ମାଣ ୨୦% ପ୍ରଦୂଷଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ । ଖୋଲା ଭଗ୍ନାବଶେଷ ଏବଂ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ନିର୍ମାଣ ଏହାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ।
ଘରେ କୋଇଲା ଜାଳିବା, ଅଳିଆ ଜାଳିବା ଏବଂ ଶୀତଦିନେ ତାପମାତ୍ରା ହ୍ରାସ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ କାରଣ ବାୟୁରେ ଆର୍ଦ୍ରତା କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ଫସାଇ ରଖେ ।
