ମୁମ୍ୱାଇ ଆଟାକ୍କୁ ୧୬ ବର୍ଷ
୨୬/୧୧ ମୁମ୍ୱାଇ ଆକ୍ରମଣକୁ ପୂରିଲା ୧୬ ବର୍ଷ। ସେହିନର ଘଟଣା ଭାରତ ଇତିହାସରେ ବ୍ଲାକ୍ ଡେ’ ପାଲଟି ଯାଇଛି। ଦେଶର ବାଣିଜ୍ୟିକ ରାଜଧାନୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଖେଳିଥିଲେ ରକ୍ତର ହୋଲି, ରଚିଥିଲେ ସଂହାରଲୀଳା । ଦେଖୁ ଦେଖୁ ମୁମ୍ୱାଇର ଛାତିରେ ବହିଥିଲା ରକ୍ତର ନଦୀ। ପାକିସ୍ତାନର ଆତଙ୍କୀ ସଂଗଠନ ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଏବାର ୧୦ ଆତଙ୍କୀ ମୁମ୍ବାଇର ଛାତିରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇ ପାଖାପାଖି ୪ ଦିନ ଧରି ୧୨ଟି ଭୟଙ୍କର ହମଲା କରିଥିଲେ । ମୁମ୍ବାଇ ରେଳ ଷ୍ଟେସନଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନରିମାନ ହାଉସ, ହୋଟେଲ ଓବରଏ, ହୋଟେଲ୍ ତାଜ ପ୍ୟାଲେସ, ଲିଓପୋଲ୍ଡ କାଫେ ସହ ଏକ ମେଡ଼ିକାଲରେ ବର୍ବର କାଣ୍ଡ ଭିଆଇଥିଲେ । ଆତଙ୍କୀଙ୍କ ଗୁଳିମାଡରେ ୧୬୬ ନିରିହ ଜନତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେବା ସହ ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ଆହତ ବି ହୋଇଥିଲେ । ଏହାରି ଭିତରେ ଘଟଣାକୁ ଅନେକ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା, ଆଜି ବି ସେଇ ଲୋମହର୍ଷଣକାରୀ ଘଟଣା ମନେପଡ଼ିଲେ ଲୋମ ଟାଙ୍କୁରି ଉଠେ । ଆତଙ୍କୀଙ୍କୁ ଦମନ ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଅପରେସନ୍ ବ୍ଲାକ ଟର୍ଣ୍ଣାଡୋ ।
ତେବେ ୧୦ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଏକମାତ୍ର ଆତଙ୍କୀ ଅଜମଲ କସାବକୁ ଛାଡ଼ି ବାକି ୯ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଭାରତୀୟ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀଙ୍କ ଗୁଳିରେ ନିହତ ହୋଇଥିଲେ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ନିନ୍ଦା କରାଯାଇଥିଲା। ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀଙ୍କ ହାତରେ ଧରାପଡ଼ିଥିବା ଆତଙ୍କୀ କସାବ ଫାଶୀ ଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲିଛି । ତେବେ ଏହି ଆକ୍ରମଣ କେବଳ ଏହି ୧୦ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ କାମ ନୁହେଁ। ପୂରା ଘଟଣାର ମାଷ୍ଟର ମାଇଣ୍ଡ ପାକିସ୍ତାନ ନାଗରିକ ତଥା ଲସ୍କର-ଇ ତୋଏବାର ମୁଖ୍ୟ ଜାକିଉର ରେହମନ୍ ଲଖଭି ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ଏଯାଏଁ ଖୁଲମଖୁଲ୍ଲା ବୁଲୁଛନ୍ତି ।
୧. ହାଫିଜ ସଇଦ
ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଇବାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ତଥା ଏହି ଆକ୍ରମଣର ମୁଖ୍ୟ ଷଡଯନ୍ତ୍ରକାରୀ ହାଫିଜ ସଇଦ । ହାଫିଜ ସଇଦ ପାକିସ୍ତାନରେ ରହେ ଏବଂ ତାକୁ ଅନେକ ଥର ଅଟକ ରଖାଯାଇଛି, ମାତ୍ର ପରେ ତାକୁ ମୁକ୍ତ କରିଦିଆଯାଇଛି। ସେ ପାକିସ୍ତାନରେ ରାଜନୈତିକ ସୁରକ୍ଷା ଉପଭୋଗ କରୁଛି। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଏବଂ ଆମେରିକା ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି।
୨. ଜାକି-ଉର୍-ରେହମାନ ଲଖଭି
ଲଖଭି ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଇବାର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଏହି ଆକ୍ରମଣର ଅନ୍ୟତମ ମାଷ୍ଟରମାଇଣ୍ଡ। ତାକୁ ପାକିସ୍ତାନରେ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୨୦୧୫ରେ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନରେ ମୁକ୍ତ ଭାବେ ବୁଲୁଛି। ସେ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ତଦାରଖ କରିଥିଲା।
୩. ଡେଭିଡ କୋଲେମାନ ହେଡଲି (ଦାଉଦ ଗିଲାନି)
ହେଡଲି ଆମେରିକାରେ ରହୁଥିବା ପାକିସ୍ତାନୀ ମୂଳ ବ୍ୟକ୍ତି, ଯିଏ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଗୁପ୍ତ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲା ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇର ବଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ରେକି କରିଥିଲା। ସେ ଆମେରିକାର ଜେଲରେ କଏଦ ଅଛି। ତାଙ୍କୁ ୩୫ ବର୍ଷ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ତା’ର ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ କରିବାକୁ ଦାବି କରିଛି। ସେ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଇବା ଏବଂ ଆଇଏସଆଇ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରିଥିଲା।
୪. ସାଜ୍ଜାଦ ମୀର (ମାଜିଦ୍ ମୀର)
ମାଜିଦ୍ ମିର ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଇବାଙ୍କର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡର, ଯିଏ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲା। ସେ ପାକିସ୍ତାନରେ ଲୁଚି ରହିଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ତା ବିରୋଧରେ ଭାରତ ଅନେକ ଥର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଦାବି କରିଛି। ଆମେରିକା ଏବଂ ଭାରତର ବହୁ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ତାଲିକାରେ ମୀରର ସଂପୃକ୍ତି ରହିଛି।
୫. ଅବୁ ଜିନ୍ଦଲ (ସୟଦ ଜାବିଉଦ୍ଦିନ ଅନସାରୀ)
ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନର କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରୁମରୁ ଜିନ୍ଦଲ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଉଥିଲା। ୨୦୧୨ରେ ସାଉଦି ଆରବରୁ ଅବୁ ଜିନ୍ଦଲକୁ ଭାରତ ଅଣାଯାଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ସେ ଭାରତୀୟ ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀ ଅଛି। ସେ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୀ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲା ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକଙ୍କ ସହ ମିଶି ପାରିବେ।